Nagranie rozmowy jako dowód w sprawie

„Była żona od dłuższego czasu skutecznie utrudnia mi kontakty z dzieckiem, traktuje syna jak narzędzie za pośrednictwem którego chce mi dokuczyć. Próbuje mnie od niego odseparować, przedstawia mu negatywny obraz mojej osoby, wmawia dziecku, że ja nie chcę się z nim spotykać i nie kocham go. W trakcie rozmów matka dziecka obraża mnie i wyzywa. Zastanawiam sie nad nagraniem jej następnym razem… Czy takie nagranie rozmowy jako dowód w sprawie jest legalne?”.

Sporne jest, czy dowodem w sprawie cywilnej mogą być nagrania rozmów, jeżeli dokonane zostały bez wiedzy i zgody osób biorących w nich udział. Jednak przepisy polskiej procedury wprost takiej możliwości nie wykluczają!

Niekiedy takie nagrania to jedyna możliwość udowodnienia istotnych okoliczności w sprawie.

Żaden przepis procedury cywilnej nie reguluje wprost problemu dopuszczalności takich dowodów. Z procedury wynika, iż przedmiotem dowodu mogą być wszelkie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Ponadto, sąd może dopuścić dowód m.in. z filmu, telewizji, fotokopii, fotografii oraz płyt lub taśm dźwiękowych i innych przyrządów utrwalających albo przenoszących obrazy lub dźwięki. Wreszcie, katalog możliwych środków dowodowych ma charakter otwarty, co oznacza, iż MOŻNA POSŁUGIWAĆ SIĘ WSZELKIMI ŚRODKAMI DOWODOWYMI, nawet jeśli nie zostały wprost wymienione w przepisach procedury cywilnej. Formalnie więc procedura nie stawia żadnych przeszkód ku dopuszczeniu omawianych dowodów.

Bardzo często w sprawach rodzinnych strony przynoszą do sądu nagrania domowych awantur, aby uzasadnić swoje racje. PRAKTYKA SĄDOWA w sprawach cywilnych pokazuje, że potajemne NAGRANIE częstokroć jest wykorzystane w postępowaniu jako WAŻNY DOWÓD.

Prawo nie precyzuje, jakie warunki należałoby spełnić, aby móc nagrać swego rozmówcę i przedstawić zapis takiej rozmowy jako dowód w sądzie. Skoro nie ma wyraźnych zakazów, nie ma przeszkód, aby tego rodzaju środki dowodowe dopuszczać.

Zgłoszenie nagrania nie niesie ryzyka dla stron, SĄD OCENIA bowiem nie strony, osoby, ale FAKTY.

Należy pamiętać, że dopuszczenie dowodu nie znaczy, że sąd uzna go za wiarygodny. Nagrania są często sterowane i to nietrudno wychwycić. Jeśli jest ewidentnie zmanipulowane, to strona przedstawiająca taki dowód może stracić dobry procesowy wizerunek.

Aprobatę dla dopuszczenia dowodu z nagrania wyraził Sąd Najwyższy, stwierdzając, że jeśli strona nie zakwestionowała skutecznie w toku postępowania autentyczności omawianego materiału (dźwiękowego), nie ma zasadniczych powodów do całkowitej dyskwalifikacji dowodu z nagrań rozmów telefonicznych, nawet jeżeli nagrań tych dokonywano bez wiedzy jednego z rozmówców (wyrok z dnia 25 kwietnia 2003 roku, I CKN 94/01, Lex nr 80244). Innym orzeczeniem, w którym Sąd Najwyższy opowiedział się za dopuszczalnością dowodu z potajemnego nagrania rozmowy stron, jest wyrok z dnia 5 kwietnia 2003r. (sygn. IV CKN 94/01).

Natomiast w wyroku z dnia 31 grudnia 2012r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku (sygn. akt I ACa 504/11) uznał, że osobie, która sama będąc uczestnikiem rozmowy nagrywa wypowiedzi innych jej uczestników, nie można postawić zarzutu działania sprzecznego z prawem, a co najwyżej z dobrami obyczajami. Dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z nagrań dokonanych osobiście przez osoby występujące w charakterze stron, które będąc uczestnikami rozmowy, nie naruszają przepisów chroniących tajemnicę komunikowania się (art. 49 konstytucji).

Warto zwrócić uwagę, że Sąd Apelacyjny położył nacisk na udział osoby nagrywającej w rozmowie jako przesłankę sprawiającą, że czynność nagrywania nie jest sprzeczna z prawem oraz na warunek dopuszczalności przeprowadzenia dowodu z potajemnie sporządzonego nagrania. Ponadto, uznał prymat prawa do sądu nad prawem do prywatności i prawem do ochrony dóbr osobistych.

Jednak może dojść do sytuacji, gdy osoba pokrzywdzona nagraniem rozmowy i wykorzystaniem w sprawie sądowej jej zapisu dochodzić będzie ZADOŚĆUCZYNIENIA lub ODSZKODOWANIA PIENIĘŻNEGO na drodze odrębnego procesu cywilnego, nawet mimo dopuszczenia przez Sąd takiego dowodu w innej sprawie. Jednak w praktyce to się rzadko zdarza, a poza tym można się skutecznie bronić powołanymi wyżej wyrokami. 

Ponadto, w najnowszym piśmiennictwie prawniczym przedstawiono i szeroko uzasadniono pogląd, że uznawana na gruncie cywilnego prawa procesowego, zasada niedopuszczalności przeprowadzenia dowodów nielegalnych nie ma charakteru generalnego. Nie są objęte powyższą zasadą dowody w postaci nagrań, dokonane osobiście przez uczestników zdarzeń, które są następnie przedstawione sądowi przez te osoby, występujące w charakterze stron.

Jeżeli chcesz omówić ze mną swój przypadek, zapraszam do kontaktu.

Komentarze wyłączone

© Karolina Górska 2014

top